Fermenteren is hot and happening. Als je interesse hebt in gezonde voeding, heb je er vast al van gehoord. De voordelen voor je darmen zijn groot en de mogelijkheden eindeloos. Je kunt steeds meer gefermenteerde voeding kopen, maar zelf maken is natuurlijk gezonder en leuker. Alleen… dat duurt soms zo lang… Tenzij je aan de slag gaat met supersnel fermenteren met de pickle-pers!
De gezondheidsvoordelen van fermenteren
Hoewel het nu een ‘hype’ is, bestaat fermenteren al eeuwen. Denk maar eens aan zuurkool, bijvoorbeeld. Veel van de oude kennis komt nu gelukkig weer terug.
Gefermenteerde voeding is namelijk niet alleen heel vitaliserend, maar ook heel smakelijk!
Door te fermenteren ontstaat vaak de vijfde smaak ‘umami’, bijvoorbeeld bij shoyu en tamari. Het ligt er natuurlijk wel aan wat je precies fermenteert. Je kunt ook juist de zure of zoute smaak extra waarnemen in gefermenteerde voeding.
Bij het fermentatieproces geef je goedaardige bacteriën (en schimmels, gisten en enzymen) de kans voeding ‘voor te verteren’. De ‘beestjes’ transformeren als het ware de voeding en dat is fijn voor je darmflora en je spijsvertering. Die hoeven daardoor namelijk iets minder hard te werken.
De bacteriën creëren ook nieuwe voedingsstoffen; de voedingswaarde van je product gaat dus omhoog. En wat vooral vroeger van belang was: je voeding blijft langer houdbaar. Als je een voorstander bent van duurzaamheid, kun je fermenteren ook eens vanuit dat oogpunt uitproberen.
Fermenteren: wat en hoe
Vooral harde groenten kun je goed fermenteren, bijvoorbeeld kool, wortel, ui en biet. Nu in het seizoen en ook lekker om te doen: pompoen. Je kunt echter ook heel prima zachte groenten zoals een komkommer fermenteren. Doe het dan alleen wel korter.
Bij het fermenteren is het belangrijk dat je begrijpt: hoe langer, hoe sterker (en vaak zuurder) de smaak. Zuurkool bijvoorbeeld laat je vrij lang fermenteren om die specifieke smaak te krijgen. Als de omgeving warmer en natter is, gaat het proces sneller.
Fermenteren duurt lang
Je hebt waarschijnlijk niet altijd zin en tijd om steeds weer weken lang op het fermentatieproces te wachten. Iedereen is tegenwoordig druk, druk, druk en als de maaltijd binnen no time op tafel moet staan, schiet fermenteren er al snel bij in.
Begrijpelijk, maar ontzettend zonde! Je wilt immers echt wel heel graag je gezondheid en je darmflora boosten. Je gunt jezelf natuurlijk die extra enzymen en energie. En die bijzondere smaken, die haal je ook niet uit een potje… Wat nu?
Supersnel fermenteren met de pickle-pers
Gelukkig is er een hele makkelijke oplossing: supersnel fermenteren met de pickle-pers! Peter van Berckel, ook wel bekend als ‘Fermenpeer’ geeft er workshops over en beschrijft het als volgt:
“In Japan is tsukémono ofwel gepicklede groenten een dagelijks onderdeel van de maaltijd. Ze worden met behulp van een pickle-pers gemaakt. De pers zet gezouten groenten onder druk om een snelle verandering te krijgen. Het zout onttrekt vocht en volume aan het product. Het pickleproces duurt slechts een paar uren tot enkele dagen. Je hoeft dus niet weken op resultaat te wachten! Er ontstaat een zeer smakelijk knapperig groentegerecht.”
“Een voordeel is dat er voor deze wijze van fermenteren relatief weinig zout wordt toegevoegd, meestal 2% van het groentegewicht. Doordat het zoutgehalte laag is, zijn dit geen fermentaties om langdurig te bewaren. Je maakt ze vers en bewaart ze een aantal dagen tot een paar weken in de koelkast.”
Deze simpele techniek; groenten en zout in een pers stoppen en even wachten, kan jij ook toepassen. Zo’n pickle-pers is dus superhandig om binnen enkele uren (of dagen) een heel knapperig en extra gezond groentegerecht(je) op tafel te zetten!
Recepten met snelle groente-pickles uit Japan
Peter heeft trouwens net een prachtig kookboek geschreven: ‘Tsukémono: snelle groente-pickles uit Japan.’ Voor wat “Oosterse alchemie in de keuken, met een beetje zout als het magische ingrediënt.” Cadeautip voor de feestdagen?
Komkommerpickle
Ook als je (nog) geen pickle-pers hebt, kun je deze komkommerpickle maken. Het idee van de pickle-pers is namelijk dat je in een afgesloten omgeving onder druk groente met zout fermenteert. Dus je kunt ook een goed afsluitbare glazen pot pakken, waar je een schoteltje met iets zwaars erop kunt leggen. Bovenop je groenten. Ze gebruikten vroeger (en nu soms weer) bijvoorbeeld grote houten tonnen om zuurkool in te maken. Met een deksel en er middenin een zware steen…
Wil je niets missen op het gebied van gezonde voeding? Schrijf je in voor de maandelijkse gratis voedingsmail ‘de Proeverij’ en ontvang een welkomstkado!
Over mij
Met VoedjeVrij leer ik jou via mijn voedingsmail, in workshops, trainingen en interactieve lezingen wat echt gezonde voeding is. Passend bij jouw lichaam en spijsvertering. Ik bied je vooral ‘hapklare brokken’ aan, zodat het leuk en makkelijk blijft. Word gezond en blij met VoedjeVrij!
Wat kun je doen aan de uitdagingen van het herfstseizoen? Het is niet gek dat je vasthoudt aan je zomergevoel. Omdat zon en warmte een bewezen positief effect hebben op je humeur. Hoe beter je humeur, hoe energieker je je voelt en hoe beter je weerstand.
Hoe kun je dat doen, dat wisselen van seizoen? Voornamelijk door op zoek te gaan naar ‘andere zonnestralen’. De mooie kanten van de herfst. :)
Om nog een beetje in de sfeer van ‘gezond snoepen’ te blijven: een recept voor 
Het is belangrijk om veel te drinken, en dan bedoel ik geen alcohol, energiedrank of koffie, maar vooral water. Het helpt je lichaam om afvalstoffen af te voeren, je hersenen en spijsvertering om dingen te verwerken en om je energie op peil te houden.
Er zijn theesoorten waarin als leuk extraatje ontspannende stoffen zitten. Theesommelier Karin Kamman van Santhee(.nu) gaf mij bijvoorbeeld Amber Gaba (Oolong) thee, een van haar favorieten. Zij ontspant lekker nadat ze deze thee gedronken heeft, omdat Gaba de activiteit van zenuwen in het zenuwstelsel vermindert. Dat helpt je dus ook beter en dieper te slapen! ***Deze thee komt aan bod tijdens de 
Dit 
In deze feestrecepten gebruik je bananen, die zorgen voor een mooie structuur en voor een zoete smaak. Je kunt echter allerlei soorten bevroren fruit gebruiken, dus ook bijvoorbeeld aardbeien. Die zijn wel wat wateriger dan bananen, dus voeg dan minder ‘melk’ toe. Probeer maar wat uit (tip: probeer eens iets met bevroren avocado!). Als je kiest voor minder zoete vruchten, kun je eventueel wat ahornsiroop, honing of (ontpitte) dadels toevoegen voor extra zoet. Geweekte cashewnoten (i.p.v. bananen) zorgen trouwens ook voor een heerlijk romige substantie!
De hoeveelheden in dit recept zijn slechts richtlijnen. Als je een ‘meer choco dan noten’-reep wilt, voeg je meer chocolade toe. Of andersom. Als je erg van zoet houdt, voeg je meer ahornsiroop (of dadels) toe. Qua garnering kun je ook alle kanten op. Strooi geraspte kokos over de repen, of amandelschaafsel, of rozijnen, of wat jij dan ook mooi vindt staan. Als je aan eetbare bloemen kunt komen, is dat helemaal het summum! Leef je uit!
Met 
Alida is Senior Arbo-adviseur bij de Rabobank. Zij weet dus veel over voeding en vitaliteit. Toch kampte ze lang met klachten, en die waren niet mis. Ze had het gevoel constant geleefd te worden door (denken aan) eten. In de trant van: “Is er wel eten waar ik straks naar toe ga, is het netjes om ergens tussendoor te eten, ben ik mijn eten niet vergeten?”… Dat soort gedachten, elke dag en heel vaak per dag. Ze had ook fysieke klachten als ze niet ‘op tijd’ at: ze werd chagrijnig, begon te trillen, te zweten en had het gevoel flauw te vallen.
Miriam runt als directeur samen met haar man GroenRijk Dronten. Een veeleisende baan, die bijdroeg aan haar forse burn-out in 2014. Zo fors dat ze een half jaar lang in bed bleef liggen, terwijl ze aanvankelijk juist niet kon slapen, volledig ontregeld en zwaar overprikkeld was (“als stroomschokken in mijn lijf”) en letterlijk niets meer kon.
Dit 
“Hoort een wijnfestival wel op de site van een voedingsadviseur?” In dit geval wel: Bacchus bestaat 5 jaar, wat reden is voor een feestje (en een vermelding). Daarnaast is er op dit festival een geweldig leuk voedingsaanbod. En wijn drinken kan best een keertje; geniet terwijl je drinkt met mate(n)!
Koolhydraten zitten in elke plant. Dus in alle groenten, fruit, granen, peulvruchten, zaden, noten, etc. Dat zijn immers allemaal (delen van) planten. Dat betekent dat koolhydraten ook in elk product zitten dat van (een deel van een) plant is gemaakt. Of in elk dier dat planten eet. En in alles dat van zo’n dier komt. Als iemand dus tegen je zegt dat hij of zij geen koolhydraten meer eet, kun je daar gerust je vraagtekens bij zetten. Het is simpelweg onmogelijk.
Het lastige aan koolhydraatarm eten is, dat je eigenlijk een onderscheid zou moeten maken. Aardappelen en volkoren rijst bijvoorbeeld hebben ook grote gezondheidsvoordelen. Vooral als je ze hebt laten afkoelen na het koken, voordat je ze eet (voor de Google fanaten: resistant starch). Bovendien laten aardappelen een sterk basische rest achter in je lichaam, wat weer fijn is voor je zuur-base balans.
Pastasalade met gezonde koolhydraten
Dat gebeurt o.a. via zenuwen en hormonen. Zo beïnvloeden je darmen zowel je emoties als je gedrag, zoals agressie, angst en avontuurlijkheid. Die communicatie gaat overigens twee kanten op. Als je bijvoorbeeld heel angstig bent, krijg je ook automatisch last van je buik. Dezelfde wederzijdse beïnvloeding geldt voor stress en voor positieve emoties, zoals geluk en tevredenheid.
Daarnaast is het handig te weten dat er een enorm volk in je darmen woont, vooral in de dikke. En dat je dat volk best makkelijk tevreden kunt houden. Door het goed te voeden: gevarieerd, vers, puur en voornamelijk plantaardig. Een kort ‘happy darmvolk’ lijstje:
Dit ei maakt je darmvolk blij
Etiket-vrij recept
Ook goed voor je zin in zoet: fruit. Bij voorkeur zo lokaal mogelijk en uit het seizoen. Dat betekent in de winter voornamelijk appels en peren. Wellicht in een smoothie, met kruiden en een beetje vet en eiwit (bijvoorbeeld noten). Fruit is makkelijker te verteren en minder verkoelend als je het even bakt. Eet bijvoorbeeld appels gebakken met een beetje boter en kaneel. Gedroogd fruit is ook gezond en eet makkelijk weg. Denk bijvoorbeeld aan dadels, maar ook aan rozijnen.
Recept voor banaan-en-wortelcake